Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg

Op 1 januari 2020 is de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) in werking getreden. Deze wet regelt de verplichte zorg voor mensen die vanwege psychische problemen ernstig nadeel veroorzaken voor zichzelf of de omgeving. Als cliënt of naaste kun je met deze wet te maken krijgen. Lees hier wat er is veranderd.

Verplichte zorg

Verplichte zorg is voor iedereen heel ingrijpend. Het houdt in dat de behandeling wordt opgelegd, ook als je zelf geen toestemming geeft. De behandelaar kan je bijvoorbeeld verplichten om medicatie te gebruiken, mee te doen aan een therapie of je te houden aan bepaalde afspraken.

Om dit allemaal goed te regelen, is sinds 1 januari de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) van kracht. Deze wet komt in plaats van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz).

De Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg regelt de mogelijkheden, rechten en plichten van mensen die met verplichte zorg te maken krijgen en beschrijft de werkwijze van de behandelaar.

Belangrijkste veranderingen

We vatten de belangrijkste veranderingen voor je samen.

Alleen als het niet anders kan

Het uitgangspunt van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg is dat verplichte zorg alleen mag worden toegepast als het écht niet anders kan. Bijvoorbeeld als iemand een gevaar is voor zichzelf of voor de omgeving. De behandelaar zal altijd samen met de betrokkene eerst goed bekijken of het mogelijk is om vrijwillige zorg te bieden.

Zo kort mogelijk

Als verplichte zorg de enige mogelijkheid is, moet deze zo kort mogelijk duren en moet het minst ingrijpende middel worden toegepast. De behandelaar moet regelmatig met de cliënt en naasten overleggen en de zorg evalueren.

Meer inspraak

De nieuwe wet geeft cliënten, familieleden en naasten meer inspraak bij de beslissing of verplichte zorg nodig is. Als verplichte zorg is opgelegd, kun je bijvoorbeeld aangeven welke behandeling jouw voorkeur heeft. Dat kun je vastleggen in een zorgkaart, een zorgplan of een eigen plan van aanpak.

Heb je behoefte aan advies of ondersteuning?

Cliënten kunnen met vragen terecht bij de patiëntenvertrouwenspersoon
Familieleden en naasten kunnen een beroep doen op de familievertrouwenspersoon

Patiëntenvertrouwenspersoon

Familievertrouwenspersoon

Thuis, poliklinisch of opname

In de nieuwe wet gaat het om verplichte zorg, dus niet per se om een verplichte opname.

De zorg kan plaatsvinden in een instelling, maar ook poliklinisch of thuis in de eigen omgeving. Degene die zorg krijgt, kan zo gemakkelijker contact houden met familie en vrienden en blijven deelnemen aan de samenleving. Als de eigen omgeving niet veilig genoeg is of als de betrokkene het niet wil, kan opname in een instelling een betere oplossing zijn.

Hoe werkt de nieuwe wet?

De Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg werkt als volgt:

De gemeente of een instelling zoals GGzE kan het Openbaar Ministerie vragen om een zorgmachtiging voor te bereiden. Een zorgmachtiging houdt in dat verplichte zorg kan worden toegepast.
De Officier van Justitie bereidt de zorgmachtiging voor.
De rechter besluit of de zorgmachtiging wordt verleend.
In crisissituaties kan de burgemeester voor een korte periode verplichte zorg toestaan.

In alle situaties wordt eerst onafhankelijk advies gevraagd aan een psychiater.

Wil je weten wat de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg betekent voor jou? Neem dan contact op met een van de patiëntenvertrouwenspersonen. Zij helpen je graag verder.

Patiëntenvertrouwenspersoon

Familievertrouwenspersoon