Het is een tongbreker, maar ook een handig instrument voor behandelaren om niet in eigen valkuilen te stappen: de checklist voor de zorgvragende zorgverlener. Rowdy Retera, momenteel ervaringsdeskundige bij het VIP-team van GGzE, heeft de checklist gemaakt voor zijn afstudeeronderzoek Social Work aan de Fontys. “Ik denk echt dat het een bijdrage kan leveren aan het terugdringen van de wachtlijsten.”
Voorkennis kan verwarrend zijn
Het personeelstekort in de zorg is nijpend. Er worden wel oplossingen aangedragen, zoals preventie en aandacht voor chronische stress, maar volgens Retera is er niks te vinden over hoe je behandelingen effectief inzet zodat uitgevallen zorgverleners weer snel aan de slag kunnen. Daarom deed hij een mensgericht onderzoek naar in hoeverre kennis en expertise van een cliënt met een zorgverlenersachtergrond invloed heeft op de behandelrelatie. “Voorkennis kan namelijk verwarrend zijn,” zegt Retera. “Denk maar aan mensen die in de horeca werken en zelf een keer te gast zijn. Vaak willen ze het werk overnemen of nog erger: ze gaan je uittesten.”
Uit Retera’s onderzoek blijkt dat dat zorgverleners die zelf psychische hulp krijgen, door hun werkervaring speciale behoeften en uitdagingen hebben. “Zorginstellingen zijn vaak geneigd standaard methodes en behandelplannen toe te passen zonder rekening te houden met de individuele krachten en ervaringen van cliënten,” vertelt Retera. “Dit leidt soms tot rolverwarring en weerstand, met name wanneer die cliënten zelf achtergrondkennis hebben in de zorg.”
Inzet van professionele kennis en expertise
Volgens Retera kijkt de ‘reguliere’ cliënt vooral naar zijn eigen ervaringen en behoeften, terwijl de zorgvragende zorgverlener meer let op wat hij of zij verwacht en nodig heeft tijdens de behandeling. Zij vinden het belangrijk dat de eigen professionele kennis en expertise gezien en gehoord wordt.
Retera constateert dat de huidige zorgpraktijk vaak vastzit in rigide structuren die niet flexibel genoeg zijn om rekening te houden met die diverse achtergronden en ervaringen van cliënten. “Er is meer maatwerk nodig,” zegt hij. “Met deze checklist en bijbehorende workshops wil ik zorgverleners helpen in hun benadering van cliënten met specifieke voorkennis of vaardigheden. Het uiteindelijke doel is om een verandering teweeg te brengen in de geestelijke gezondheidszorg, zodat zorg effectiever en persoonlijker kan worden ingericht.”
Daarnaast hoopt Retera dat het onderzoek en bijbehorende tools een bijdrage kunnen leveren aan het verminderen van wachttijden en verlichten van werkdruk binnen de zorgsector. “Dit maakt de zorg duurzamer en dringt hopelijk uitvallers, onder vooral jonge zorgverleners, terug.”
