Op haar 19e begon Roos Stals aan een interne opleiding tot B-verpleegkundige bij GGzE, toen nog Rijks Psychiatrische Inrichting genoemd. Het was 1977 en Roos was altijd al nieuwsgierig naar waarom mensen doen zoals ze doen. In haar begintijd ontstond al een overtuiging die als een rode draad door haar carrière zou lopen: de mens moet centraal staan. Binnenkort gaat Roos met pensioen dus is het tijd voor een terugblik.
“Mensen lagen vroeger gezamenlijk op zalen. Ik vond dat ze meer privacy moesten hebben en heb toen kasten tussen de bedden gezet”, vertelt Roos. “Ieder mens heeft de behoefte om zich terug te kunnen trekken. Ik gunde ze die mogelijkheid.” Cliënten moesten wat haar betreft eigen regie hebben. In die tijd leverde die overtuiging haar nog weleens schuine blikken op van collega’s. Maar de zorg doorontwikkelen en innoveren is ze altijd blijven doen. Ook bleef ze zichzelf uitdagen door over te stappen naar andere afdelingen en verschillende opleidingen te volgen. “Ik wilde me altijd blijven ontwikkelen en verwonderen.” In 2000 werd ze zelf opleider voor de dan nog nieuwe opleiding tot Verpleegkundig specialist ggz.
Pionieren
De opleiding stond nog in de kinderschoenen. Iets wat Roos ontzettend aansprak; ze vindt het leuk om te pionieren. “Dan ben ik als een vis in het water. Ik kan goed tegen chaos en onduidelijkheid.” Ze wilde graag dat verpleegkundigen meer een eigen gezicht en identiteit kregen en meer inhoudelijk zeggenschap. Zodat ze op gelijkwaardig niveau kunnen sparren met andere zorgverleners. “Verpleegkundig specialisten tillen het vak naar een hoger plan. Ik heb er dan ook hard voor gewerkt om ze een gedegen positie in de organisatie te laten krijgen.” In 2010 kwam er officiële erkenning voor de opleiding. Ze vindt het belangrijk om studenten mee te geven dat ze snappen wat er bij de cliënt speelt, goed motiveren wat ze doen en onderbouwd handelen. “Er gaat een wereld voor je open met de opleiding. Als student kom je in een landelijke smeltkroes terecht. Iedereen is bruisend en enthousiast. Het is een prachtig beroep en het heeft mij heel veel gebracht.”
Netwerk van cliënten
Sinds 6 jaar werkt ze bij Nestor dat zich bezighoudt met neuro- en gerontopsychiatrie voor volwassenen en ouderen met uiteenlopende psychische problemen en achtergronden. “Met ouderen werken is hartstikke leuk. Het zijn vaak lieve mensen met forse problematieken waarin je echt professioneel wordt uitgedaagd. Het is complexe materie om te behandelen. Daarnaast ben ik hier omringd met jonge collega’s die heel enthousiast zijn en open staan voor ontwikkeling. We kijken hier voorbij de aandoening en werken veel samen met het netwerk van cliënten.” Laatst kreeg ze een bedankkaartje van een cliënt van wie ze dat helemaal niet had verwacht. Binnenkort gaat ze er langs; niet om te praten maar om fijn samen te koken.
Zachter geworden
Ze gaat dan wel met pensioen, van stilzitten is straks absoluut geen sprake. Ze blijft lesgeven bij Avans+, wil gitaarles nemen, is bezig een reis te plannen naar Japan en Australië en wil misschien nog een opleiding Natuurgeneeskunde doen. En ze is actief als shiatsu-therapeut. “Dat werk heeft me geleerd om breder te kijken; een meer holistische blik. Het heeft mij als mens zachter gemaakt en ik heb het idee dat ik als professional nu meer kan bieden. Praktische handvaten, zoals bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen. De cliënt voelt meer regie en controle over het eigen leven wanneer je ze iets meegeeft waar ze zelf mee aan de slag kunnen. Mensen zijn vaak tot veel meer in staat dan ze zich bewust zijn.”