“Mensen die stemmen horen, hebben vaak ook beeldgedachten die aan de stemmen gekoppeld zijn. Door met die beelden iets te doen, kunnen zij mogelijk meer positieve belevingen gaan ervaren.” Aan het woord is Hella Janssen, psycholoog in opleiding tot GZ-psycholoog bij GGzE. In het kader van haar opleiding doet zij onderzoek naar ‘mental imagery en het horen van stemmen’.
“Behandeling met imagery technieken in een cognitief gedragstherapeutisch kader, betekent dat we verontrustende beeldgedachten niet gaan vermijden maar bewust opzoeken en gaan herschrijven. Dit wordt ‘rescripting’ genoemd. Een belangrijk doel van rescripting is het veranderen van de betekenis van het beeld en daarmee de gevoelens die aan het beeld gekoppeld zijn.” Dit is een van de imagery technieken die Hella onderzoekt bij mensen met stemmen. “De andere technieken hebben als doel dat er meer afstand wordt gecreëerd tot de beelden, er nieuwe positieve compassievolle beelden worden gecreëerd of de levendigheid van de beelden afneemt.”
Aanvulling cognitieve gedragstherapie
“We weten dat cognitieve gedragstherapie (CGT), waarbij vooral gewerkt wordt met verbale technieken, werkt bij mensen met die stemmen horen. Toch werkt deze vorm van therapie maar tot een bepaalde hoogte en is er ruimte voor verbetering. Omdat we ook weten dat beeldgedachten een veel sterker effect hebben op emoties en gedrag dan verbale gedachten is het interessant om te kijken of we de huidige CGT kunnen uitbreiden met imagery technieken. Daarnaast is uit onderzoek bekend dat deze vorm van therapie veelbelovende resultaten heeft bij mensen met andere klachten, zoals een depressie, wanen of angsten. Dit zijn klachten die ook vaak gepaard gaan met het horen van stemmen. Het onderzoek richt zich erop om te kijken of behandeling met imagery technieken effectief is bij mensen die stemmen horen. Door iets te doen met de beelden die aan de stemmen gekoppeld zijn en hen te leren daar op een andere manier naar te kijken, kunnen ze meer controle en regie krijgen over die beelden en de stemmen.”
Onderzoek
In het onderzoek worden, los van elkaar, vier verschillende vormen van imagery technieken onderzocht. “Er is nog geen wetenschappelijk bewijs welke techniek wanneer het beste werkt, maar daar hopen we door dit onderzoek meer over te weten te komen. Mensen die meedoen aan het onderzoek houden klachten bij door middel van dagboek-vragenlijsten. Op die manier kunnen we heel goed onderzoeken wat het effect van de behandeling op het dagelijks leven is. Het uiteindelijke doel van het onderzoek is tot een nieuw CGT-protocol te komen dat alle imagery technieken bevat.” Momenteel is Hella bezig met het onderzoek naar de verschillende technieken. Mensen die stemmen horen en bij GGzE in behandeling zijn, kunnen deelnemen aan dit onderzoek dat wordt aangeboden op de stemmenpoli. Daarnaast loopt er nog een vragenlijst-studie naar de samenhang tussen de stemmen en beelden.
“Ik zie dat imagery technieken heel krachtig zijn,” zegt Hella. “Het zou mooi zijn als we een nieuwe behandeling kunnen geven waarin meer met beeldgedachten wordt gewerkt en we zo de CGT nog effectiever kunnen maken.”
