Deze maand start het gebiedsteam in Meerhoven, Strijp, Gestel met een pilot waarin álle nieuwe cliënten standaard een somatische screening en leefstijltraining krijgen. Lisette Rops, psychiater en leefstijlarts bij het gebiedsteam, legt uit waarom deze aanpak niet alleen logisch is, maar ook broodnodig.
“We weten dat mensen met ernstige psychische aandoeningen gemiddeld vijftien jaar korter leven en dat ze gemiddeld 25 jaar minder in goede gezondheid doorbrengen. Natuurlijk klopt niemand bij ons aan van: ‘Tjonge jonge ik heb zo’n last van mijn leefstijl’, maar als professionals weten en zien we de impact van leefstijl op de psyche en klachten. Het is dan ook onze taak om deze kennis met cliënten te delen. We spreken de interne motivatie aan door in gesprek te gaan over wat zij belangrijk vinden in hun leven en waarin zij denken het meeste winst te kunnen behalen”, aldus Lisette. Als voorbeeld geeft ze dat wel 60-70% van onze cliënten slecht slaapt en hier iets aan zou willen doen. Leefstijlinterventies zijn het fundament van de behandeling zodat de cliënt optimaal kan profiteren van zo nodig verdere behandeling.
Standaard onderdeel van de behandeling
Iedere nieuwe cliënt in dit gebiedsteam start voortaan met de gebruikelijke netwerkintake, gevolgd door een gesprek van een uur waarin lichamelijke gezondheid én leefstijl centraal staan. Daarna volgt in principe voor iedereen deelname aan de groepstraining Leefstijl To Go. Deze leefstijltraining is gebaseerd op de richtlijn Leefstijl in de psychiatrie en sluit daarmee aan bij landelijke zorgstandaarden. Thema’s zoals voeding, beweging, middelengebruik, sociale verbinding, slaap en zingeving komen allemaal aan bod.
Van wetenschap naar doen
Volgens Lisette is het tijd om de wetenschap écht toe te passen in de praktijk: “Er is ontzettend veel onderzoek gedaan naar leefstijlinterventies in de ggz. De effectiviteit staat buiten kijf. Maar de uitdaging zit in de implementatie in de praktijk; die blijft vaak hangen in losse initiatieven. Wij kiezen ervoor om leefstijl structureel en integraal onderdeel te maken van onze zorg.” Daarmee kiest het team bewust niet voor een apart loket of extra verwijzing, maar voor een geïntegreerde aanpak. “Iedereen krijgt een leefstijlcoach. Negen behandelaren van het team zijn inmiddels getraind. De Leefstijl To Go-training bestaat uit zes groepsbijeenkomsten en vier individuele sessies, waarin gewerkt wordt aan kleine, haalbare doelen. Successen vieren hoort daar óók bij.”
Vanaf maart 2026 wordt de pilot ook wetenschappelijk onderzocht. AIOS Jana Hendriks koppelt de data uit het ROM-meetinstrument I-ROC aan leefstijluitkomsten en vergelijkt deze met een ander gebiedsteam dat dit aanbod (nog) niet heeft.
Leefstijl is van iedereen
Het is de ambitie van GGzE om een proactieve rol te spelen in leefstijlbevordering. Lisette: “We kunnen niet langer zeggen dat dit alleen iets is voor bijvoorbeeld de eerste lijn of de GGD. Als wij weten wat werkt, hebben we hier een verantwoordelijkheid in. De kennis ligt er. Nu is het tijd voor implementatie.”